nl 
en 
Kijk voor het verslag van het 2020 AVA-seizoen en een samenvatting van dit rapport hier de AVA Engagement Webinar 2020 terug (voertaal is Engels).
Jaarlijks bezoekt de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) de aandeelhoudersvergaderingen van de grootste Nederlandse, beursgenoteerde bedrijven voor het verkrijgen van toezeggingen op duurzame prestaties. De belangrijkste prestaties van en afspraken met deze bedrijven staan in het vandaag gepubliceerde AGM-Engagement rapport. Hieruit komt onder andere naar voren dat door 37 ondervraagde bedrijven 51 toezeggingen zijn gedaan op het gebied van duurzaamheid.
Andere setting geen effect op duurzaamheid
Waar zich normaliter honderden aandeelhouders in een grote zaal voegen voor de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (AVA), bleven de stoelen dit jaar leeg. Ze moesten het veelal doen met een webcast van het bestuur, waarin antwoord werd gegeven op vooraf ingediende vragen.
‘We hebben in 25 jaar engagement nog nooit een AVA-seizoen gehad zoals in 2020.’ Aldus Angélique Laskewitz, algemeen directeur van de VBDO. ‘Aan de ene kant was het zeer succesvol en hebben we meer toezeggingen gekregen dan vooraf verwacht. We zagen, op een enkel bedrijf na, geen vertraging op duurzaamheid door COVID-19. Aan de andere kant was het een moeizaam seizoen, waarbij we de CEO niet in de ogen konden kijken en er maar bij de helft van de ondernemingen gelegenheid werd geboden voor wederhoor.’
25 jaar aan engagement: wat is er veranderd?
Laskewitz: ‘Dit rapport heet Momentum omdat het enerzijds een jubileum voor ons is, anderzijds is het een reflectie van de huidige veranderingen in de wereld, zoals bijvoorbeeld COVID-19. Er is veel veranderd over de jaren heen. Twintig jaar geleden stelden we vragen over duurzaamheid op aandeelhoudersvergaderingen en kwam je ermee weg als je alleen papier recyclede, nu moet duurzaamheid beter, groter en pro-actiever aangepakt worden. Een van de banken gaf dit jaar aan met andere banken in gesprek te gaan over hoe ze gezamenlijk oplossingen kunnen bedenken om klanten te beschermen tegen de fysieke gevolgen van klimaatverandering, en niet de rekening simpelweg bij de klant neer te leggen. Dat was een kwart eeuw geleden natuurlijk nog ondenkbaar.’
Drie belangrijke thema’s
De VBDO gaat ieder jaar in gesprek met de Nederlandse bedrijven op verschillende duurzaamheidsthema’s. Dit jaar werden specifieke vragen gesteld gerelateerd aan klimaatadaptatie, werkomstandigheden in de keten en diversiteit. Het rapport laat een aantal belangrijke ontwikkelingen op deze thema’s zien. Zo zien we dat bedrijven niet alleen meer CO2 data delen, maar dat de risico’s en kansen inzake klimaatverandering ook daadwerkelijk worden opgenomen in de strategie, gaan productiebedrijven in de technologie en industriesector gaan werken aan extra transparantie over werkomstandigheden in de keten en zien we dat meer dan 10 bedrijven gaan hun diversiteitsbeleid het komende jaar verbreden.
Bewustwording risico’s klimaatverandering groeit
Uit het rapport blijkt dat er redelijke progressie is geboekt op dit thema, ondanks dat de focus nog vooral op klimaatmitigatie en in mindere mate op -adaptatie lijkt te liggen. Alle ondervraagde bedrijven hebben de fysieke risico’s van klimaatverandering in het vizier en een significant deel werkt met scenarioanalyses, voor het in kaart brengen van de risico’s voor het bedrijf wanneer de aarde 4 graden opwarmt. Opvallend is daarbij dat er met name nog in risico’s wordt gedacht en niet in mogelijkheden.
Weinig transparantie in de keten leidt tot gebrek aan concrete acties
Het onderzoek laat zien dat bijna alle bedrijven aangeven de werkomstandigheden in de keten te willen verbeteren, maar dat slechts 11 bedrijven negatieve impacts in de keten daadwerkelijk hebben onderzocht. Slechts 7 daarvan ook iets hebben gedaan om de problemen op te lossen. De meeste bedrijven richten zich tot de directe leveranciers en businesspartners, maar hebben weinig tot geen inzicht in de gebeurtenissen en eventuele misstanden in de diepere lagen van de keten.
Een beleid alleen leidt niet tot diverse en inclusieve organisaties
Als het gaat om diversiteit, ligt de focus bij de meeste bedrijven met name op gender. Hoewel het begrip en de aandacht voor dit thema enorm is gegroeid, vertaalt het zich nog niet volledig naar de praktijk: maar 35% van de bedrijven heeft een allesomvattend diversiteitsbeleid opgesteld. Sommige sectoren worstelen ook meer met het aantrekken van divers talent dan andere: zo lijkt zwaar of technisch werk minder aantrekkelijk onder vrouwen.
Alle onderzochte bedrijven zeggen gelijke remuneratie te bieden, maar slechts 8 bedrijven hebben dit intern onderzocht en extern gepubliceerd. Sommige bedrijven hebben het alleen intern onderzocht en vervolgens geen loonkloof gevonden. De gedachte is dan vervolgens dat dit ook niet gerapporteerd hoeft te worden, vanuit de belofte die wordt gemaakt.
Laskewitz voegt toe: ‘Bedrijven zouden verder moeten kijken dan alleen gender als het gaat om diversiteit. Het thema ligt veel breder. Daarbij: beleid schrijven is iets anders dan implementeren. Medewerkers en andere stakeholders weten niet of er wel of geen loonkloof aanwezig is. Daarbij kan rapporteren hierover juist resulteren in meer diversiteit bij aanstaande werknemers, omdat ze zien dat er eerlijke behandeling plaatsvindt qua vergoeding.
Vanwege privacywetgeving is het echter vaak niet toegestaan om het gehele diversiteitsprofiel van de organisatie in kaart te brengen en extern te delen, maar dat betekent niet dat er intern niks aan gedaan kan worden. Kijk maar naar Unilever, dat zich duidelijk als leider manifesteert in deze categorie.’
Unilever kwam in maart van dit jaar naar buiten met een bericht dat de verdeling van leidinggevende functies tussen man en vrouw nu wereldwijd gelijk is verdeeld.
Wel of geen wederhoor
Er was dit jaar een duidelijke tweedeling zichtbaar in hoe bedrijven omgingen met de digitale mogelijkheden en de COVID-19 crisis. Ongeveer de helft van de ondernemingen gaf aandeelhouders de mogelijkheid om digitaal een vervolgvraag te stellen op eerder ingediende vragen. De andere helft liet het bij de vooraf ingediende vragen.
‘Wederhoor is een essentieel onderdeel van engagement’, vertelt Laskewitz. ‘Dit jaar misten we de fysieke aanwezigheid en in de helft van de gevallen ook onze vervolgvraag, voor het geval de bestuurder onze vraag ontwijkt of niet specifiek genoeg antwoord. De VBDO roept de CEO’s van alle bedrijven op om deze mogelijkheid volgend jaar digitaal beschikbaar te maken.’
Alle resultaten van het afgelopen jaar aan engagement op de drie genoemde thema’s zijn terug te vinden in het rapport Momentum: 25 years of Engagement (ENG)
